Objawami stwardnienia guzowatego są :
Skóra:
Najwcześniejszym objawem mogą być białe plamki (odbarwienia), zwłaszcza na kończynach i korpusie, czasem widoczne od urodzenia. Nie sprawiają kłopotów i często później znikają. Poza tym, czerwone lub brązowe „znamiona wrodzone” – nieraz na twarzy lub czerwonawe, woskowate zmiany na czole. U dziecka, z wiekiem objawy skórne mogą się rozwijać, np. w charakterystyczną wysypkę na twarzy (angiofibroma), na policzkach i nosie, jak „motyl”. Zaczyna się od małych, czerwonych plamek, które następnie stają się guzkami, a czerwień zanika. W okresie dojrzewania lub później, wokół paznokci palców rąk i nóg mogą się tworzyć niewielkie włókniaki lub guzki. Innym objawem skórnym może być szagrynowa (skóra rekina) plama u dołu pleców. Ma barwę cielistą i wygląda jak skóra pomarańczy.
Serce:
Sercowe mięśniaki prążkowanokomórkowe (łagodne guzy serca) to jeszcze inny objaw SG. Mogą się pojawiać u płodu i można je wykryć przed urodzeniem.
Rzadko stanowią problem i często cofają się, a nawet zanikają po urodzeniu.
Padaczka:
Ataki mają miejsce u ok. 70% osób z SG. Mogą się pojawić w dowolnym wieku, ale często w dzieciństwie, często w pierwszym roku życia. Zaczynają się często jako napady zgięciowe, które powinny być leczone natychmiast. Z czasem ataki te mogą się zmieniać, a nieraz zupełnie znikają. Prawdopodobnie w przypadkach SG przyczyną tych ataków są guzy korowe.
Opóźnienia rozwoju:
Ok. 40–50% ludzi z SG posiada normalną inteligencję, natomiast reszta ma trudności z uczeniem się i rozwojem, od przypadków łagodnych do poważnego kalectwa u 20%. Zalecana jest wczesna interwencja.
Zachowanie:
Ok.25% osób z SG cierpi na autyzm, a następne 25% przejawia zaburzenia autystyczne, w tym autyzm wyższych funkcji. U dzieci występuje często niedobór uwagi, nadmierna ruchliwość, natomiast u dorosłych częściej występują paranoja, depresja i niepokój. Zaburzenia snu są dokuczliwe i zwykle kojarzone z padaczką.
Nerki:
Nieraz u noworodka występuje wielotorbielowatość nerek, nabywana przed narodzenie lub wkrótce po, a dalsze badania prowadzą do diagnozy SG.
U około 70–80% osób z TS nerki rozwijają się nienormalnie, lecz często nie daje to żadnych objawów, zwłaszcza w dzieciństwie.
Kryteria diagnostyczne stwardnienia guzowatego
Kryteria większe |
|
Lokalizacja |
Objaw |
Wiek wystąpienia |
Uwagi |
1 |
Głowa |
Angiofibromata twarzy lub płaskie włókniaki okolicy czoła |
Niemowlęctwo – dorosłość |
|
2 |
Palce dłoni i stóp |
Niepourazowe, okołopaznokciowe włókniaki (guzki Koenena) |
Pokwitanie – dorosłość |
|
3 |
Skóra |
Plamy hipomelanotyczne |
Niemowlęctwo – dzieciństwo |
Więcej niż 3 |
4 |
Skóra |
Plamy szagrynowe (znamiona łączące) |
Dzieciństwo |
|
5 |
Mózg |
Guzy korowe mózgu |
Życie płodowe |
5 i 15 razem liczone jako jedno kryterium większe. |
6 |
Mózg |
Guzki podwyściółkowe mózgu |
Dzieciństwo – pokwitanie |
|
7 |
Mózg |
Podwyściółkowy gwiaździak olbrzymiokomórkowy |
Dzieciństwo – pokwitanie |
|
8 |
Gałka oczna |
Liczne guzkowate zmiany hamartomatyczne siatkówki |
Niemowlęctwo |
|
9 |
Serce |
Rhabdomyoma serca |
Życie płodowe |
Pojedyncze lub mnogie |
10 |
Płuca |
Limfangioleiomiomatoza |
Pokwitanie – dorosłość |
|
11 |
Nerki |
Naczyniomięśniakotłuszczak nerki (angiomyolipoma) |
Dzieciństwo – dorosłość |
10 i 11 razem liczone jako jedno kryterium większe. |
Kryteria mniejsze |
|
Lokalizacja |
Objaw |
Uwagi |
12 |
Zęby |
Liczne losowo rozmieszczone dołki w szkliwie |
|
13 |
Odbytnica |
Hamartomatyczne polipy odbytnicy |
Sugerowane jest potwierdzenie histopatologiczne. |
14 |
Kości |
Torbiele kości |
|
15 |
Mózg |
Ogniska migracji istoty białej mózgu |
Wystarczające jest rozpoznanie radiologiczne. 5 i 15 razem liczone jako jedno kryterium większe. |
16 |
Dziąsła |
Włókniaki dziąseł |
|
17 |
Wątroba, śledziona i inne narządy |
Hamartoma (pozanerkowe) |
Sugerowane jest potwierdzenie histopatologiczne. |
18 |
Gałki oczne |
Obszar siatkówki pozbawiony barwnika |
|
19 |
Skóra |
Ogniskowe zmiany skórne typu "confetti" |
|
20 |
Nerki |
Liczne torbiele nerki |
Sugerowane jest potwierdzenie histopatologiczne. |